In Maaike Meijers biografie over Vasalis lezen we hoe vinnig Vasalis oordeelde over critici: ‘De pers zal wel weer zeggen dat ze (=dichteres Elisabeth Eybers) het typisch vrouwelijk over de kleine dingen des levens heeft en dat blijkt dan te zijn: heimwee, geboorte, dood, oud worden, pijn en het wel en wee van persoonlijke verhoudingen. Kleinigheidjes.’

Critici van de verhalenbundel Ezels van Sanneke van Hassel zitten dan klem. Vasalis somt de thema’s op van de verhalen uit Ezels, waaraan je kunt toevoegen vervreemding, opgesloten zitten in je eigen leven en de onmacht om te communiceren. Typisch vrouwelijk? En W.F. Hermans, Coetzee en Carver dan? Macho’s met soortgelijke thema’s en ook steengoed. Net als overigens Van Hassels Ezels. Technisch en stilistisch perfect. Woorden, zinnen en alinea’s trefzeker. Ze roepen elkaar op in een cadans die de inhoud voortstuwt. Rake details.

Neem de popsong in het hoofd van de man die geen contact lijkt te krijgen met zijn vriendin. Hij komt niet binnen. ‘These are the days of miracle and wonder’, klinkt het in zijn kop. Uit The Boy in the Bubble van Paul Simon. Als er iemand in een bubble leeft, dan is het deze man, die zijn geliefde denkt te paaien met ‘weekendjes weg en zeilen’. Of de twee hoofddoekmeisjes die praten over restyling, winkelen en uitgaan op een verbouwd schip, terwijl een man naast ze in zijn gsm roept: ‘Zeker. Turn-key. Na de zomer opleveren.’

Observaties die je meteen in Nederland zetten. Maar het gaat uiteraard niet alleen om vorm, stijl en techniek. De voettochtvrouw die haar wandeling langs Engelands kust moet onderbreken omdat er iets is gebeurd met haar zoon; of de jonge vrouw die in een duur appartementencomplex ’s morgens in alle vroegte haar kat moet uitlaten aan een riempje, omdat je geen huisdieren mag houden in het gebouw, zij maken duidelijk dat je allemaal vreemden bent, buitenstaanders. Je verwacht iets van de buitenwereld en daar ga je je leven op inrichten.

Maar dan blijken de dingen anders te lopen dan je had verwacht en gehoopt. Je kunt het leven niet zomaar afhalen, ergens op een verdeelcentrum. Sinds De vreemdeling van Camus weten we dat dit het centrale thema is van alle moderne kunst: vreemde zijn in een vreemd land.

Zoals in het prachtige verhaal uit Ezels over een Chinees met een snackcaravan bij Rotterdam CS. Dagelijks komt een blinde vrouw met haar geleidehond er iets drinken. Tot ze gaat verhuizen. Naar een flat voor blinden. En hij beseft dat ze dan niet meer komt. Grijpt je bij de strot. Ezels telt vijftien verhalen. Vijftien films in je hoofd. Elk een Gouden Kalf.



Koen Eykhout, Limburgs Dagblad, 8 mei 2012